حمیدرضا مسیبی را بیشتر به عنوان کارتونیستی با سبک و سیاق کارتون سیاه می شناسند.او سال 1361 در تهران متولد شد، و کارشناس ارشد رشته تصویرسازی است،مسیبی موسس و مدیر گروه و سايت بین المللی کاریکاتور «شیراوژن» است، و هم اکنون به عنوان کارتونیست، مدرس دانشگاه، انیماتور، گرافیست و تصویرساز فعالیت دارد.او سه کتاب تالیف کرده است: «تاریخ ادبیات مصور»، «آرايههاي ادبي مصور كاربردي»و «واژگان مصور»، مسیبی جوایز متعددی از جشنواره های داخلی و خارجی در کارنامه خود دارد.سایت ایران کارتون توجه شما را به مصاحبه با این هنرمند جلب می کند.
اولین طرح طنزآمیز؟
اولین طرحهای طنزآمیز من بر میگردد به دوران 5 و 6 سالگی که مثل همه بچهها نقاشی میکردم اما نقاشیها و فرمها و شخصیتها همه فانتزی و طنزآمیز بودند.
شروع فعالیت حرفه ای؟
از سال 1376
اولین کار چاپی؟
چاپ شده در مجله کیهان کاریکاتور با موضوع «کُشتی» (Koshti)!
اولین جایزه ای که گرفتید؟
در واقع من خیلی خوش شانس بودم و اولین جایزهای که گرفتم از اولین مسابقهای بود که شرکت کردم! سال 1379 مسابقه سراسری کاریکاتور با موضوع «طالبان» که خانه کاریکاتور برگزار کرده بود.
آخرین جایزه ای که گرفتید؟
نفر دوم مسابقه سراسري كاريكاتور مقابله با اچ آي وي / ايدز نمايندگي سازمان ملل در ايران 1391
روشهای ایده یابی؟
به دید من ایدهیابی صرف نظر از استعداد ذاتی کارتونیست، میتواند قابل پروراندن و حتی آموزش باشد. شخصاً به برخورد غیر مستقیم با موضوع تا رسیدن به سوژهای ناب و تأثیرگذار معتقدم. خیلی وقتها اتفاقات روزمره و ارتباطات با مردم و دوستان میتواند جرقهای برای خلق یک ایده باشد.
شباهت ناگزیر؟ سرقت اثر هنری؟
مطمئنا تفاوت آشکاری بین الهام گرفتن از یک اثر هنری و کپی کردن از آن است. اولی شاید باعث شباهت ناگزیر شود اما دومی (کپی کردن) صد در صد قابل تشخیص است. میدانم که الان معضل کارتون دنیا همین شباهتهای ناگزیر است ولی با نشر آثار در تعداد بالا میتوان جلوی بُعد منفی این جریان یعنی سرقت اثر هنری را تا حدودی گرفت.
بهترین کارتونیست ایرانی؟
واقعاً نمیتوان یک هنرمند کارتونیست را از بین کارتونیستهای ایرانی برگزید اما شخصاً از ابتدا دوستدار آثار استاد جواد علیزاده بودهام و کارهای افشین سبوکی (زمانی که نسبت به حالا خیلی فعالتر بود) برایم الگو بود.
بهترین کارتونیست خارجی؟
کینو
بهترین اثری که تاکنون دیده اید؟
یکی از کارتونهای کینو که مرد خانه از قلابدوزیهای همسرش به ستوه آمده بود و قصد خودکشی دارد.
بطور معمول برای هر اثر چقدر وقت می گذارید؟
اساسا اجراهای کارهای من چندان وقتگیر نیست. چون اغلب ایدههایی را دنبال میکنم که یک اجرای سادهی اثرگذار بطلبد. همیشه به حضور موثر گرافیک و پایبندی به مبانی هنرهای تجسمی در کارهایم اصرار داشتهام. نقش رنگ به عنوان یک عنصر پرمعنا باید مهم تلقی شود.
ابزار و تکنیک کارتان؟
کارهایم اغلب خطی و یا تلفیق تکنیک راپید و آبرنگ (یا اکولین) است و کمتر به صورت دیجیتال کار میکنم.
از چه نرم افزاری استفاده می کنید؟
خیلی کم و بیشتر برای سفارشهای مطبوعاتی که فرصت اجرا کم است از فتوشاپ استفاده میکنم.
توصیه به همکاران؟
در جایگاهی نیستم که به همکاران کارتونیستم توصیه داشته باشم اما احساس میکنم فضای کارتون و کاریکاتور امروز ایران نیازمند تعامل است تا دوباره به روزهای پرانرژی و درخشان نه چندان دور برگردیم.
وضعیت کاریکاتور ایران در دنیا؟
دیگر بر کسی جایگاه والای کاریکاتور و کارتون ایران در دنیا پوشیده نیست و هنرمندان کارتونیست و کاریکاتوریست ایران علاوه بر درخشش در کسب جایزههای جشنوارهها، در مقام داور هم باعث افتخار هستند. دنیای کاریکاتور، ایران را به عنوان قطب این رشته شناخته است.
آیا تاکنون کارتون دردسرساز داشتید؟
پیش از آنکه دردساز شود از چاپش جلوگیری شد! من کارهایی که پس از اجرا و ارائه، به دلیل خطر دردساز شدن، از چاپ آن جلوگیری شده باشد زیاد دارم!
بهترین کارتان؟
کاری که در دومین دوره مسابقه بینالمللی تورهان سلجوق (Turhan Selcuk) ترکیه در سال 2012 جایزهی اول را کسب کرد که فردی را نشان میدهد که افکارش در حال شکنجه شدن است.
تاکنون فی البداهه شروع به کار کرده اید؟
گهگاه برای من طرحهای بداههی پای تلفن حتی شروع یک کارتون خوب شدهاند!
برخی از کارهایم از دل اتودها و پیشطرحهایی اینچنینی که پشتوانهی موضوعی ندارند در آمدهاند.
داوری کاریکاتور در ایران؟پس از هر داوریای گروهی خوشحال و گروهی هم ناراضیاند و این طبیعت داوری و مسابقه است. اما متأسفانه گاهی هم شاهد نتایجی هستیم که به سختی بتوان به خلوص داوری آن صحه گذاشت. بنده در چند مسابقه داور بودهام و به نظرم باید داوری بر محور و شاخصهای هنری و از پی بحث و گفتگوهای موشکافانه شکل گیرد نه صرفا رایگیری و بلند کردن یا نکردن دست.
حواشی کاریکاتور؟
کاریکاتور و کارتون چه بخواهیم چه نخواهیم به خودی خود حاشتهساز است! اما خب بخشی از حاشیههای آن را خود کاریکاتوریستها میسازند که من با آن موافق نیستم. جریاناتی که به سمت انحصارطلبی و عدم پذیرش نظر مخالف برمیگردد.
تا به حال کار مشترک هم داشته اید؟
نه.
نظرتان در مورد خانه کاریکاتور؟
تمام خاطرات خوب من از کاریکاتور، از 15-16 سالگی تا الان، مستقیم یا غیر مستقیم به خانه کاریکاتور برمیگردد. نهادی که بیتردید در پیشرفت و موفقیت تک تک کارتونیستهای ایران، نقش پر رنگی داشته است و با جرأت میگویم که مدیریت این خانه باعث طی این مسیر بودهاند. با این حال، این مرکز همواره قابلیت توجه و نگاه ویژهتری را از سوی مسئولان داشته است و به دید من حقی که کارتونیستها دارند هنوز آن طور که باید برآورده نشده است. به ویژه در مورد مسائل صنفی،رفاهی و معیشتی.
نظرتان در مورد ایران کارتون؟
وبسایت ایران کارتون، به عنوان بهترین مرجع کارتون و کاریکاتور دنیا، یکی از اسباب پیشرفت و معرفی کاریکاتور و کارتون ایران در سطح جهانی بوده است.
اگر دوباره متولد می شدید چه مسیری را طی می کردید؟
مطمئنا در همین مسیر هنری میبودم اما در کنارش به صورت حرفهای داور فوتبال هم میشدم!
مرز کارتون و کاریکاتور تا کجاست؟
اگر کاریکاتور را طراحی اغراق آمیز از چهره بدانیم، و کارتون را طرحی اغراق آمیز بر پایهی موضوعی مشخص، آنگاه مرز روشن و مشخصی بین این دو خواهد بود. اما خب گاهی (به ویژه در کارتون مطبوعاتی) شاهد این هستیم که از کاریکاتور در شکلگیری کارتون استفاده میشود.
آخرین نمایشگاه به همراه زمان و مکان؟
نمایشگاه انفرادی در خانه کاریکاتور، اسفند 1393.
تعریفتان از کارتون چیست؟
طراحی اغراق آمیز بر پایهی موضوعی مشخص، که کارتونیست در جهت تأثیر بر مخاطب، هدف خاصی را دنبال میکند.
آیا از کارتون و کاریکاتور امکان کسب درآمد میسر است؟
حقیقتاً نه. شاهد این هستیم که کاریکاتوریستها و کارتونیستهایمان، اگر از رشتههای غیر هنری کسب درآمد نداشته باشند، اغلب از طریق انیمیشن، گرافیک، تصویرسازی و بازی سازی روزگار میگذرانند.
محبوب ترین شخصیت خارج از دنیای کاریکاتور؟
پروفسور سمیعی
آخرین کتابی که خواندید؟
مبانی فلسفه هنر اثر «آن شپرد»
آیا طنز آموختنی است؟
نه به مفهوم کامل چرا که به نظر من ذات و استعداد در طنزپرور بودن ذهن حرف اول را میزند.
نظرتان در مورد کارتون سیاه؟
به نظرم من، کارتون ناب همان کارتون سیاه (Black Humor) است. اثرگذاری و توانایی جذب مخاطب در این نوع کارتون و مجبور کردن او به فکر کردن باعث میشود به آن علاقه داشته باشم.
شاخصترین کارتونیست در زمینه طنز سیاه؟
براد هالند
آخرین کارتونی که اجرا کردید؟
برای جشنواره زیتون سال 2015. (ترکیه)