کاریکاتور در کشور شما از چه تاریخی آغاز شد؟
کاریکاتور کشور آلبانی پس از جنگ جهانی دوم شروع شد و در ابتدا فقط به شکل کاریکاتورهای سیاسی و طنز در مجله هوستنی Hosteni چاپ می شد.
کاریکاتور را چه زمانی شروع کردید؟
کاریکاتور را از سالی که دانشجوی دانشکده هنرهای زیبا در تیرانا Tirana (پایتخت آلبانی) بودم در سال 1974 شروع کردم.
خطوط برای اغلب کاریکاتوریست ها مهم ترین عامل است، عقیده شما در این باره چیست؟
خطوط فقط ایده و پیام هستند که توسط هنرمند اجرا می شود.
ایده های کاریکاتورهایتان را از کجا پیدا می کنید؟
ایده های مختلف به سرعت و کامل به ذهنم می رسند، البته رنگ ها می توانند تاثیر بسیاری در آن داشته باشند.
آیا انجمن کاریکاتور در کشور شما وجود دارد؟ چند عضو دارد؟
نه، در کشور من انجمن کاریکاتور وجود ندارد. تنها چند کاریکاتوریست هستند که به طور اختصاصی کاریکاتور می کشند.
تابحال چند کاریکاتور شما چاپ شده است؟ آیا مردم آنها را پسندیده اند؟ حامی کارهایتان کیست؟
تا بحال نزدیک به 1000 کاریکاتور من در نشریات چاپ شده است و مردم بسیار به آن علاقمند بودند و همیشه از من می خواستند کارهای جدیدی ارائه دهم. من حامی خاصی ندارم، اما همیشه با نشریات مختلفی همکاری دارم.
کاریکاتور را چگونه تعریف می کنید؟
به نظر من کاریکاتور ترکیبی از عقل یک پیرمرد و بازی یک کودک است.
ظرافت و روش کار بسیار قابل توجه است، آیا از کاریکاتوریست های خاصی تاثیر گرفته اید؟
من از نقاشی بسیار تاثیر گرفته ام، و نقاشی همیشه دست راست من بوده چون رشته تحصیلی ام نقاشی است. همه نقاش ها و کاریکاتوریست های دنیا بر من تاثیرگذار بوده اند.
چقدر درباره کاریکاتور ایران اطلاعات دارید؟
به نظر من ایران و کاریکاتوریست هایش و علاقه شما به چاپ کاریکاتورهای آنها ارزش جهانی دارد و باعث پیشرفت این هنر شده است.
کدام کاریکاتوریست ایرانی را می شناسید؟
از کاریکاتوریست های ایرانی علاقه بسیاری به کارهای کامبیز درمبخش دارم. ایشان یکی از دوستان من و همچنین هنرمند بزرگی است. کاریکاتوریست با استعداد و هنرمند ایرانی دخشید قدرتی پور است.
اولین کاریکاتور شما در چه نشریه ای چاپ شد؟ و چه احساسی داشتید؟
اولین اثر من در سال 1974 در مجله هوستنی چاپ شد، و به قدری از چاپ آن خوشحال شده بودم که مجله را تا صبح در آغوش گرفتم و با آن خوابیدم.
به عقیده شما بهترین کاریکاتوریست کشورتان کیست؟
کشور من هنوز هم کاریکاتوریست های بزرگی مانند: زف بومچی، Zef Bumci لیر پوجانی، Lir Pojani دمیتری لیگوری، Dhimiter Ligori باردهیل فیکو، Bardhyl Fico صباءالدین زافری، Sabaudin Xhaferri مهدی بلورتاجا، Mehdi Belortaja و ...
بسیاری از این کاریکاتوریست های پس از تخریب دیوار برلین از آلبانی مهاجرت کردند و امروزه تعداد کمی از آنها هنوز کاریکاتور می کشند.
چگونه ایده هایتان را پیدا می کنید؟
ایده های من با خودم زندگی می کنند، اما واقعیت ها بیشتر ایده های تازه به من می دهند.
به عقیده شما ویژگی کاریکاتور خوب چیست؟
ویژگی کاریکاتور خوب این است که از واقعیت منشا گرفته شده باشد و پیامی را برساند و آن را بدون شرح و تنها با قدرت گرافیکی و سمبلیک به همه برساند.
در تکنیک کاری تان از چه ابزار و وسایلی استفاده می کنید.
من از ابزار ابتدایی مانند مداد، رنگ های آلریلیک و لعابی و روغن و غیره استفاده می کنم، اما اغلب تاثیر ایده هایم به من در انتخاب ابزار و وسایل درست کمک می کند.
آیا با سایت ایران کارتون آشنایی دارید؟ عقیده تان در مورد آن چیست؟
بله، با آن آشنا هستم. این شانس بزرگی برای کاریکاتوریست ها است که از طریق این سایت با کاریکاتورهای مشهور و ناشناخته جهان آشنا می شوند. این سایت یکی از مهم ترین سایت های کاریکاتور دنیا است. و همه کاریکاتوریست های جهان در این مورد هم عقیده اند.
آیا در زمینه هنری دیگری نیز فعالیت دارید؟
همان طور که قبلا اشاره کردم، نقاشی هم یکی از هنرهایی است که در آن فعالیت دارم.
کدام زمینه هنری برایتان جالب تر است؟
نقاشی برایم مهم ترین و کاریکاتور جالب ترین هنر هستند.
آیا مردم کشورتان شما را می شناسند؟ کاریکاتور چه جایگاهی در کشور شما دارد؟
بله مردم کشورم مرا می شناسند و به کارهایم علاقمند هستند و به سبک، نوع طنز و مهم تر از همه پیامی که می رسانند. علاقه دارند. کارهایم در گالری ملی هنر در تیرانا به نمایش درآمده اند.
سرگرمی شما چیست؟
قدم زدن در ساحل در همه فصول، چون من عاشق دریا هستم و دریا به من آرامش و ایده های تازه ای می دهد.
بزرگ ترین آروزی شما چیست؟
این که بتوانم به نقاشی و کاریکاتور ادامه دهم و در شناخت و بیان بیشتر موفق باشم.
آیا تاکنون از کشیدن کاریکاتور ناامید شده اید؟
تنها چیزی که مرا ناامید می کند این است که حتی اگر کاریکاتور بیشترین تلاش خود را برای بهبود دنیا انجام دهد، دنیا علاقه ای به تغییر ندارد.
به نظر شما چقدر کاریکاتور می تواند در بیان واقعیت ها تاثیرگذار باشد؟
یک کاریکاتور خوب می تواند بیش از هزار کتاب سیاسی پیام دهد زیرا پیامی جهانی می دهد، و نیازی به ترجمه ندارد.
آیا کاریکاتور می تواند هنری معترضانه باشد؟
کاریکاتوریست روشی شخصی برای نگاه به دنیا دارد، اما هنر کاریکاتور ایده معترضانه دارد.
منبع اطلاعاتی تان برای کاریکاتور چیست؟
منبع اطلاعاتی من زندگی در همه شکل های آن است مانند کتاب، روزنامه، مردم، کودکان، صحبت با دیگران.
بهترین کاریکاتور شما چه بوده است؟ آن را شرح دهید؟
یکی از بهترین کاریکاتورهایم «خانه مهاجرین» است. که چمدانی را نشان می دهد که پنجره و در دارد. که آن را قبل از مهاجرت به ایتالیا کشیدم بدون این که چیزی درباره محل زندگی ام در ایتالیا بدانم.
چه توصیه ای به کاریکاتوریست های جوان دارید؟
توصیه من این است که: «برج ها را تحسین نکنید بلکه چمن های زیر پایتان را تحسین کنید.»
عقیده تان راجع به این کاریکاتوریست ها چیست؟ رالف استدمن، آنیتا کانتز، آنجل بولیگ کامبیز درمبخش؟
این کاریکاتوریست ها سمبل سه سبک مختلف هنر کاریکاتور در جهان هستند و به نظر من کاریکاتورهای آنها باید در همه حوزه ها و گالری های هنری جهان نمایش داده شود.
کاریکاتور را باید از کجا شروع کرد؟
ایده اولین چیزی بوده که مرا به حرکت واداشته و سپس به کار بردن تکنیک درست باعث ادامه آن شده است.
کدام کشور پیشگام هنر کاریکاتور جهان است؟ چرا؟ آیا می توانید چند کاریکاتوریست آن کشور را نام ببری؟
می توانم اونوره دومیر Onore Domier فرانسوی، فرانسیسکو گویا Francisco Goya اسپانیایی را به عنوان پیشگامان کاریکاتور مدرن نام ببرم.
آیا مجله اختصاصی کاریکاتور در کشور شما چاپ می شود؟
متاسفانه چنین مجله ای در کشور ما چاپ نمی شود.
آیا سوال دیگری هست که من از شما نپرسیده ام؟
فکر می کنم بهترین کاریکاتورهای جهان را باید به عنوان هنر واقعی به جهان معرفی کرد و همچنین به عقیده من بهتر است در دبیرستان های دنیا درسی قرار داده شود که درباره تقویت کاریکاتور باشد که در دانشگاه ها جدی تری گرفته شود.
از لطف شما سپاسگزارم.
