ایران کارتون:
تصویر 3، اثر هنرمند برجسته هلندی م. ک. اشر است هنرمندی که در به کارگیری تکنیک توهم عمق پیشرو است و با انبوه آثاری که از خود به جای گذاشته استادی خویش را نشان داده است. حتی گزافه نخواهد بود اگر او را مبتکر این تکنیک بدانیم. هر چند هنرمندانی همچون هوگارت (کارتونیست برجسته انگلیسی) در طرحی به نام «طنزی به چشم انداز دروغین» به صورت ابتدایی و ناپخته و پیش از وی از این روش بهره گرفته است. تصویر 3 یکی از حکاکی های اشر به نام «آبشار» است که در سال 1961 آن را به گونهای طنزآمیز برای موضوع بحران انرژی طراحی کرده است. خوشبختانه از آنجا که طرحهای اولیه این تصویر و همچنین نحوه چگونگی پیدایش و تکوین چنین ایدهای در ذهن اشر محفوظ است، بحث خود را با نوشته ای از ج . ل . لوفر که به تشریح این اثر پرداخته ادامه میدهیم. لوفر در مورد تابلوی «آبشار» چنین اظهار نظر میکند:
«نقطه آغازین کار هنرمند مشاهده و مطالعه یک طرح پرسپکتیوی از یک مثلث بود که توسط ل . س . و . ر . پن رز در مقالهای تحت عنوان «اشیا ناممکن، یک نوع خاص از اغفال بصری» در شماره فوریه 1958 مجله انگلیسی روانشناسی مندرج شده بود. در هیچ یک از عناصر فرعی و تشکیل دهنده این مثلث خطایی به چشم نمیخورد و یافت نمی شود، ولی مجموع آن ناممکن به نظر میرسد. زیرا طریقهای که بوسیله آن قسمتهای مختلف این مثلث به یکدیگر ارتباط یافته است، جای بسی تغییر و اصلاح دارد. در طرحهای اشر بر اساس فکر ناشی از مشاهده مثلث مورد بحث، ما شاهدیم که وی چگونه بتدریج مثلث نخستین را به صورت یک ساختمان خارقالعاده در میآورد که در آن آبشاری با ساختمانی ناممکن، تعبیه شده است. آبشاری که آب آن از خودش تامین میشود و فقط موقتی از جریان باز میایستد که آب آن در نتیجه تبخیر پایان یابد.
روند شکلگیری طرح «آبشار» در تصاویر 3 و 4 و 5 بخوبی مشهود است. اثر با ترکیب و گرایش صحیح و تبدیل مثلث به یک بنا توانسته است نه تنها به ایدهای جذاب که با اجرای دقیق و ظریف، به بنای خارقالعادهای دست یابد بنایی که در دنیای واقعی، هرگز امکان ساخت و ایجاد آن وجود ندارد.»
